Beste leden van de gemeenteraad,

Onlangs waren we blij met de mededeling van het Rijk dat er extra geld beschikbaar komt voor de jeugdzorg. Weliswaar tijdelijk voor drie jaar, maar er werd eindelijk gehoor gegeven aan een landsbrede oproep om gemeenten financiële ondersteuning te geven om iets aan de groeiende tekorten te doen. Onze opgetogenheid was echter van korte duur: toen begin juni de gevolgen van de meicirculaire duidelijk werden, zagen wij ons geconfronteerd met een teruggang in het gemeentefonds. Voor Oss betekent de meicirculaire gecombineerd met de kostenstijgingen in vooral het sociaal domein, een negatief meerjaren beeld dat ons voor een flinke uitdaging stelt. De rek is er uit.

Gelukkig verkeren wij in een relatief gezonde situatie. Sinds jaar en dag kennen wij een overschot op onze exploitatie en hebben wij een gezonde reserve positie. Onze bedrijfsvoering is op orde en we weten welke risico’s we lopen. Dat betekent dat we op een stevig fundament staan. Maar bijsturen is absoluut noodzakelijk. In deze kadernota maken we daar een begin mee.

Wij staan voor een solide financieel beleid, voor nu en voor de toekomst. Toch willen wij een duidelijke boodschap afgeven. Het gaat over de bezuinigingen door het Rijk op het geld dat we ontvangen voor het sociaal domein. In 2019 ontvangen we een tijdelijke tegemoetkoming van € 2,3 miljoen en voor de jaren 2020 en 2021 ontvangen we € 1,7 miljoen. Dat geld hebben we ook daarna hard nodig om onze taken in het sociaal domein goed uit te kunnen blijven voeren. Daarom zullen we de laatste twee jaar van onze meerjarenbegroting niet sluitend maken. In 2022 en 2023 werken met een zichtbaar tekort van circa € 1,7 miljoen, ongeveer gelijk aan de 3-jarige compensatie vanuit het Rijk.

In het eerste jaar van deze raadsperiode hebben we met veel onderwerpen van het coalitieakkoord een begin gemaakt. We hebben vooral veel gedaan rond economie, wonen, duurzaamheid, transformatie sociaal domein en accommodaties. Ons college en de gemeenteraad hebben veel ambities uitgesproken. Ons tekort zorgt er voor dat we de komende maanden scherper moeten prioriteren en kiezen. Daarom moeten we ook bezuinigen. Daar hebben we een aantal zoekrichtingen voor afgesproken:

• Op veel terreinen willen we inzicht in welke maatregelen we kunnen nemen om uitgaven te beperken. In het sociaal domein heeft het college daarvoor inmiddels een bestuursopdracht geformuleerd. Maar ook in het ruimtelijk economische veld en op het terrein van de bedrijfsvoering gaan we op zoek naar waar het anders kan. Waar kunnen we investeringen uitstellen of langzamer doen, waar kunnen we inkomsten  verhogen.
• We zien niets in een algemene kaasschaaf. Dat wil zeggen: overal een beetje bezuinigen. We willen liever bewust een aantal veranderingen doorvoeren. Dat betekent: fundamentele keuzen, of budget en formatie waar het kan anders inzetten.
• We kijken eerst naar de hele gemeentebegroting. De afspraken en ambities uit het coalitieakkoord proberen we zoveel mogelijk overeind te houden. Het zelfde geldt voor toezeggingen en verplichtingen die we zijn aangegaan.

Bij de bespreking van de jaarrekening in de Rekeningcommissie hebben alle partijen aangegeven te willen meedenken over de bezuinigingstaakstelling voor de programmabegroting 2020-2023. Van die betrokkenheid maken wij graag gebruik. We doen dat het liefst direct na het zomerreces en in september zullen wij hiervoor een bijeenkomst organiseren.

De afgelopen maand hebben wij hard gewerkt aan de kadernota. Met veel enthousiasme en betrokkenheid hebben wij nagedacht over de goede dingen voor Oss. In de 11 hoofdstukken treft u daar de weerslag van. We willen de energie- en grondstoffen-transitie oppakken. Na het Walkwartier zijn nog meer impulsen voor het stadscentrum nodig. We willen stappen zetten naar een nieuw Golfbad. Investeren in voorzieningen in wijken en kernen, enzovoorts. Echter, het financieel perspectief is een stuk verschoven. Dat stelt ons voor een opgave die te doen is, maar niet zonder realiteitszin en de bereidheid om fundamentele keuzes te maken.

Verder is de opzet van de kadernota anders dan u gewend bent. We hebben de begrotingscyclus geëvalueerd. Daarin gaf u als gemeenteraad aan dat de Kadernota de afgelopen jaren een vrijwel ‘dichtgetimmerd’ was. Het college gaf te precies aan welke voorstellen het gaat uitwerken in de begroting. U wilt een nota die meer kaders stelt, een nota met meer ruimte voor het gesprek over waar prioriteiten zouden moeten liggen. Voor u ligt nu een dunnere Kadernota die meer op hoofdlijnen beschrijft wat de ambities zijn.
Geeft u ons tijdens de bespreking op 4 juli 2019 vooral aan waar volgens u het accent op zou moeten liggen. Houdt u daarmee rekening met de beperkte structurele begrotingsruimte de komende jaren.

Begin oktober bieden wij u de begroting aan. Tot die tijd hebben wij de gelegenheid om ruimte te vinden, onze stuurmogelijkheden in kaart te brengen en met u in gesprek te gaan waar het anders kan. Wij zien daar naar uit. Ondertussen bereiden we de komende maanden met ambitie en nuchterheid een meerjarenbegroting voor die bijdraagt aan het goede leven in Oss.

Burgemeester en wethouders van Oss.

De secretaris,            De burgemeester,
Drs. H. Mensink         drs. W.J.L. Buijs-Glaudemans